Eerste kamer stemt in met aftapwet

15-07-2017 (20:54) - Tech

De Eerste Kamer nam gisteravond een wet aan waarmee de geheime diensten het internet op grote schaal kunnen aftappen en de verzamelde mailtjes en appjes drie jaar mogen bewaren. 

Er is veel kritiek op de wet. Onder andere de Autoriteit Persoonsgegevens, het College voor de Rechten van de Mens, de Raad van State en de Nederlandse Vereniging van Journalisten vinden dat de aftapwet er in zijn huidige vorm niet moet komen.

grootste wijziging

De grootste wijziging in de nieuwe wet is dat de geheime diensten internet voortaan op grote schaal mogen aftappen, in plaats van alleen individuele internetverbindingen. Als voorbeeld wordt vaak het aftappen van al het internetverkeer tussen Nederland en Syrië genoemd. 

bevoegdheden veel ruimer

De AIVD mag zijn bevoegdheden veel ruimer inzetten. Zo vroeg de dienst aan telecomproviders een kostenberekening te maken om het chatverkeer in een stad met 400.000 inwoners af te tappen, om vervolgens de communicatie van 200 gebruikers te doorzoeken.

hacken mag

De nieuwe wet maakt het ook mogelijk dat de AIVD kennissen van verdachten mag hacken. Als een terreurverdachte zijn digitale veiligheid op orde heeft, kan de dienst via een familielid, vriend of collega misschien wel toegang krijgen tot informatie, zoals de locatie van het doelwit. Door mensen te hacken, kan de AIVD de versleuteling van chat-apps omzeilen en berichten lezen, maar ook de microfoon inschakelen om een doelwit af te luisteren.

databases ook niet veilig

Een ander belangrijk onderdeel van de aftapwet is dat bedrijven en organisaties vrijwillig toegang mogen geven tot databases met informatie over mensen. "Hoe meer een bedrijf over jou weet, hoe interessanter die data voor de geheime diensten is", zegt David Korteweg van burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom. "Bedrijven kunnen mogelijk veel tijd en geld besparen door de diensten rechtstreeks toegang te verlenen tot hun systemen. Er bestaat dus een verleiding om samen te werken met de geheime diensten."

data uitwisselen

De data die tijdens het aftappen wordt verzameld, mag worden gedeeld met andere geheime diensten zzelfs onder dat de AIVD naar de gegevens heeft gekeken. Dit houdt in dat gegevens van onschuldige Nederlandse burgers in handen kunnen komen van bijvoorbeeld de Amerikaanse, Britse of Duitse geheime dienst.

extra toezicht

Een nieuwe toetsingscommissie gaat de aftapverzoeken van de AIVD goedkeuren. Maar critici zijn bang dat deze commissie, bestaande uit rechters en een techneut, te weinig kennis heeft om de noodzaak van deze aftapverzoeken goed te kunnen beoordelen. Daarnaast worden de AIVD en MIVD ook gecontroleerd door de CTIVD, de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. Die mag op elk gewenst moment bij de geheime diensten in hun documenten neuzen. Deze bevindingen worden uitgebracht in openbare toezichtsrapporten.