WhatsAppen met Vivien Waszink
07-12-2017 (14:40) - Appen met
Vandaag werd ‘genderneutraal’ verkozen tot irritantste woord van het jaar. Het lijkt de bevestiging van een trend waarin mensen taalgebruik rond maatschappelijk beladen onderwerpen al snel zat zijn. Toen de Weg met dat woord verkiezing begon, was er meer ergernis over taalkundig onnodig of verkeerd gebruikte woorden. Een goede reden om eens te WhatsAppen over taal met Vivien Waszink, van het Instituut voor de Nederlandse Taal.
WhatsApp-status: [Taart-emoticon]
Hallo Vivien! Jaap hier.
Hallo!
Lastig interview dit, ik moet ontzettend op mijn woorden letten.
Haha hoeft niet hoor. Taalkundigen zijn eigenlijk heel (taal)tolerante mensen.
Wie zijn dan al die haters die die woorden weg willen hebben?
Haters zou ik het niet echt willen noemen maar je ergeren aan woorden en taalgebruik is heel menselijk
Dat geldt dan vooral voor gesproken taal, of niet?
Ja klopt maar de 'winnaar' van onze verkiezing, genderneutraal, is weer een echt woord dat je vooral in geschreven taal ziet. Het woord hoor je niet zoveel 'live'. Maar er wordt heel veel over geschreven in de krant.
Overal waar discussies zijn.
Ja het woord leeft vooral in het debat erover, maar je ziet bij de Hema bij de kinderkleren geen bordjes met 'genderneutraal' erop.
Zijn mensen dan eigenlijk niet gewoon discussiemoe?
Zeker! In de Nederlandse lijst zie je wel meer woorden die vooral vanwege de inhoud beladen zijn: loverboy en papadag bijvoorbeeld ook. En de winnaar van vorig jaar diervriendelijk vlees. In België lijkt meer 'talig' weggestemd te worden.
Dat was me inderdaad opgevallen. Als taal slechts een middel is om dit soort issues te uiten, zou je dan niet zeggen 'don't shoot the messenger'?
Je bedoelt dat nu de woorden 'gestraft' worden?
Inderdaad. Terwijl de ergernis hem in het voeren van de discussie zit.
Klopt! Dat werd ook vaak als motivatie opgevoerd door de inzenders. Terwijl de discussie zich juist ook toespitst op het helemaal niet vermelden van iemands geslacht. Of het nodig is overal te vermelden of je man of vrouw bent. Het doet er vaak niet toe en sommige mensen voelen zich geen van beide
Het niet accepteren van zo'n woord lijkt daarom haast vluchtgedrag.
Mensen zijn denk ik bang dat er iets van hen afgepakt wordt. Dat ze zich geen man of vrouw meer mogen noemen, maar dat is natuurlijk niet zo.
Dat lijkt me een mooie uitleg. Zijn de Vlamingen anders dan wij, wat dat betreft?Het valt op dat daar 'ik heb zoiets van' heeft gewonnen en ook een woord als 'dagdagelijks' hoog staat. Daar gaat het vooral om de vorm.
En ook in Nederland veel gebruikt, zeker in spreektaal.
Klopt. En ook hier werd het veel ingestuurd, eerdere jaren ook al, maar stopwoorden en 'nietszeggende' uitdrukkingen scoren in Nederland meestal uiteindelijk toch niet erg hoog. Het woord 'leuk' wordt trouwens ook vooral vanuit Vlaanderen ingezonden.
Is ook te positief he ;) Toen jullie met deze verkiezing begonnen, ging het nog wel echt om taalergernissen toch?
Ja klopt. Nu ook nog steeds hoor. Maar twee jaar geleden heeft bv. een taalfout gewonnen: het verkeerde gebruik van het woord 'me', zoals in 'me moeder'. We willen nu een boek over de verkiezing uitbrengen met daarin een overzicht van vijf jaar Weg met dat woord! maar ook wat meer taalkundige verdieping en de belangrijkste trends die wij zien in de ergernissen.
En hoe zit dat met stijlfouten? Dingen als 'je irriteren aan' en 'nachecken', is dat ook ergerniswekkend? Leuk idee trouwens! … Oh shit, leuk mag natuurlijk niet. Tof idee!
Ja, die worden ook veel ingestuurd. Dit jaar bv. 'zich beseffen' ook veel. Van mij mag het hoor ;).
Ik hoop dat mijn mailbox niet volstroomt met haatmail. Wat zijn jouw taalergernissen eigenlijk?
Ik erger me zelf veel aan leeg kantoorjargon als 'in je kracht staan' en ook aan rare uitspraken van woorden, bv. 'vanielje' ipv 'vanille'.
Ah ja, en verkeerde klemtonen?
Ja ook wel. PARfum, etc.
Pleit jij nu voor het afstoten van Noord-Brabant en Limburg?;)
Haha natuurlijk niet!!
Hee even wat anders. Met deze verkiezingen doen jullie vrolijk mee aan de lijstjescultuur die zeker in december saillant is. Zijn al die lijstjes niet een ergernis an sich?
Voor mij niet haha. Maar vorig jaar werd volgens mij ook een keer 'wegmetdatwoordmoeheid' ingestuurd :)
Haha, creatief ;) Toch blijven er veel mensen op stemmen, dus dat talige galspuwen is kennelijk toch wel lekker.
Ja, je ergeren is gewoon heel fijn.
Dat lijkt me een mooie laatste oproep voor onze lezers: erger er lustig op los, in ieder geval deze maand.
Vind ik ook!
Kun je al een voorspelling doen over een woord dat volgend jaar ongetwijfeld in de top 10 belandt?
Zich irriteren :).
Ik maak er een screenshot van en kom er volgend jaar op terug ;) Mag ik je hartelijk danken voor je tijd en uitleg?
Graag gedaan!
Mooizo, tot volgend jaar!
